TEKNİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ
Aderans : Yapışma, bağlanma
Absorbsiyon : Emme, absorbe etme
Agrega : Kum, çakıl, kırmataş gibi yapı
malzemelerinin adı
Aplikasyon : Projeye göre yapı temelini
arazi üzerinde oturacağı alanı belirleme
Asmolen : Pişmiş toprak, cüruf ve çimento
karışımından yapılmış, ses geçirmez, delikli briket türü.
Asmolen döşeme : Pişmiş toprak,
cüruf ve çimento karışımından yapılmış, ses geçirmez, delikli briket türünden
imal edilmiş döşeme
Ataşman : Proje dışı yapılan işlerin
belirtilmesi
Beton : Kum, çakıl ya da kırmataş, çimento,
su ve gerektiğinde katkı maddeleri kullanılarak elde edilen yapı malzemesi
Brütbeton : Çıplak, düzgün yüzeyli beton
Aks : İki yapı elemanının, ortasından
ortasına alınan ölçü, uzaklık
Aliynman : Hizaya getirme, aynı eksene
getirme
Alkali agrega reaksiyonu : Alkali –
agrega reaksiyonu, agreganın reaktif silis bilşenleri ile çimentonun alkalileri
(Na2O ve K2O) arasında oluşan kimyasal bir olay
Ankastre : Bir ucu sabit kiriş, gömme
Apsis : Yatay koordinat
Arter : Ana yol
Balast : 40-110 mm çapında kırmataş
Baypas : Çevirme, devre dışı bırakma,
aşırtma, kırmataşın konkasörlerde kırılması ve dane çaplarının belirlenmesi
işleminde dışarı atılan kirli-ince toz malzeme
Beko : Terskepçe, kendine çekerek hendek
kazan bir çeşit ekskavatör
Bimsbeton : Agrega olarak bims agregaları
kullanılarak, gerektiğinde kum ilave edilerek yapılan hafif beton
Birim ağırlık : Bir malzemenin
ağırlığının hacmine bölünmesiyle elde edilen değer
Blokaj : Taşdöşek, 100-150 mm boyutlu taşların
zemine döşenip sıkıştırılması
Bordür : Kenar taşı
Branşman : Bağlantı kolu
Çiçeklenme : Sertleşmiş beton içindeki,
çimento harcındaki bileşenlerin çözünüp dışarı sızması ve yüzeyde kristalleşip
birikmesi sonucu oluşan lekeler
Dansite : Yoğunluk
Deşarj : Boşaltma
Dever : İç eğim
Dilatasyon : Yapılarda deprem, ısı, farklı
oturma gibi hareketleri karşılayabilmek için bloklar arası bırakılan aralık
Doz : Bir karışıma girmesi gereken miktar
Dozaj : Ayarlama, düzenleme
Durabilite : Kalıcılık, betonun servis ömrü
boyunca fiziksel ve kimyasal etkilere karşı koyması, dayanım
Ekskavatör : Kazma ve yükleme makinası
Elastise modülü : Statik hesaplamada
bir gerilimin, kısalma ya da eğilme miktarına bölünmesi ile bulunan değer
Etüt : Ön çalışma
Fay : Yer kırığı, yer çatlağı
Filler : 0,25 mm göz açıklıklı kar
elekten geçen ince malzeme, taşunu, mineral toz
Finişer : Serme ve sıkıştırma makinası
Firkete : U harfi biçiminde bükülmüş
betonarme demiri
Fore kazık : Bir boru çakarak, içini
boşalttıktan sonra, demirlerini koyup beton döküldükçe kılıf borunun
çıkartılması yöntemiyle yapılan kazık
Gabari : Yapılacak bir binanın imar
planında belirtilmiş azami yükseklik
Gaz beton : İnce ve silisli bir agrega ve
inorganik bir bağlayıcı madde (kireç veya çimento) ile hazırlanan karışımın,
gözenek oluşturucu bir madde katılarak hafifletilmesi
yolu ile elde edilen hafif beton
Gerber kirişi : Oynaklı (mafsallı)
kiriş
Gronülometri : Kum, çakıl,
kırmataş gibi yapı malzemelerinin elek analizleri sonucunda tane dağılımının
belirlenmesi. Tane ölçüm
Grobeton : Kaba beton, düşük dozlu demirsiz
beton
Harç : Kargir duvarlar ile iç ve dış
sıvaların yapımında kullanılan ve mineral esaslı bir bağlayıcı, harç kumu,
su ve gerektiğinde ilave edilen katkı maddelerinin
uygun oranlardaki karışımları ile oluşturulan bir yapı malzemesi
İntegral : Tümlev olarak da bilinir.
Matematikte türevi [Dg(x)] verilen bir f(x) fonsiyonuna eşit olan bir g(x)
fonksiyonu bulma tekniği
İncelik modülü : Agrega gradasyon
özelliği hakkında bilgi saglayan ampirik bir sayısal değerdir
İncelik modülü = Elek üzerinde kalan agreganın
yığışımlı yüzdesi / 100
İstinat duvarı : ayanma duvarı
Kapiler boşluk : Kılcal boşluk
Karkas : İskelet, bir yapının betonarme,
çelik, ahşap gibi taşıyıcı sistemi
Karot : Zemin, beton, asfalt gibi
yapımlardan, özel aygıt (karotiyer) ile alınan silindirik örnek
Kavitasyon : Su yapılarında rastlanan oyulma
olayı
Kayar kalıp : üşey olarak sürekli
yükseltilebilen kalıp
Klinker : Çimentonun temel bileşenleri
olan kil ve kireç taşının pişirilmesiyle elde edilen ceviz büyüklüğündeki ürün
Kompakt : Sıkı, katı, yoğun
Konsol : 1-Bir nesneyi alttan ve
duvardan dstekleyen eğik parça
2- Yalnız bir ucu yapı elemanına gömülü, diğer ucu
boşta olan yapı öğesi
Korozyon : Kimyasal aşınma
Kür : Betonun priz süresi ve dayanım
kazanması aşamasında su kaybı ve hava etkisinden korunması
Lento : Üzerlerine gelen yükleri taşıyabilmek
için kapı, pencere vb. açıklıklarının üst başlarına konan ahşap, çelik ya da
betonarme kiriş
Limit : Matematite yakınlık kavramına dayalı
olarak belirlenen ve özellikle bir fonksiyona değerinin tamamlanmamış olduğu
bir noktada,
bu noktanın yakınında bulunan noktalardaki
değerlerine uygun düşen bir değer aramak amacıyla yararlanılan kavaram
Loder : Yüklenici, kepçe
Los angeles aşınma deneyi : Agreganın
aşınmaya dayanıklılığının belirlenmesinde kullanılan deney yöntemlerinden biri
Mafsal : Eklem, Birbirine bağlanmış
parçaların her yönden dönmesini sağlayan baglantı ögesi
Masif : 1- Kaplama ya da doldurma olmayan
2- Beton genişlik ve derinliğince aynı olan
Mertek : Çatılarda kaplama tahtalarını
taşıyan, eğim yönünde latalar
Mıcır : 4-32 mm dane çaplı kırmataş
Moloz : Yapım yıkım artığı
Moment : Bir kuvetin uygulandğı kütleyi
bir eksen etrafında döndürme eğilimi
Nervür : Diş, damar, kaburga
Nervürlü döşeme : Bir yönde yaklaşık 50 cm aralı seri kirişçikli
tek doğrultulu döşeme
Nervürlü çelik : Üzerinde çeşitli
biçimde kabartıları olan betonarme çelik
Nivelman : Arazi üzerinde çeşitli
noktaların belli bir röpere göre yükseklikleri ya da yükseklik farklılıklarının
ölçme eylemi
Parapet : Balkon, teras, köprü vb.
korkuluk duvarları
Permeabilite : Geçirgenlik
Poısson oranı : Beton numunelerine
elastik bölgede basınç gerilmeleri uygulandığında deney numunelerinde meydana
gelen enine birim uzamanın boyuna birim kısalmaya mutlak değerce oranı
Porozite : 1- Gözeneklilik
2- Bir boşluğun birim dolu hacmine oranı
Poz : Kalem, çeşit
Prefabrikasyon : Önyapım, ön üretim
Prekast : Önceden dökülmüş
Priz : Beton ve harçlarının katılaşmaya
başlama süresi
Puzolan : Tras, kireç ve suyla karışınca
sertleşebildiğinden bağlayıcı olarak kullanılan volkanik toprak
Radijeneral : Bir yapının tüm büyüklüğü ile
zemine oturduğu yekpare temel. Radye temel
Retorder : Geciktirici
Rijit : Sert, katı, eğilmez, bükülmez. Oynak
ya da esnek olmayan
Rotari : Döner. Delicisi dönerek çalışan
sondaj makinası
Rötre : Büzülme
Segregasyon : Ayrışma
Septik (çukur) : Sızdırmaz çukur
Slamp : Çökme, betonun (kıvamının)
ölçülebilen oturması
Soğuk derz : Beton dökümü sırasında
uygulamadaki gecikme sebebiyle iki tabaka arasında meydana gelen derz veya
süreksizlik
Sömel : Temel pabucu
Statik : 1-Durgun, dingin, herhangi
hareketi olmayan
2-Dengeli
Şapo : Betonarme kiriş ve döşemelerde aşırı
çekme gerilmelerini karşılmak üzere mesnetlerde ek olarak en üst konan özel
şekilli demir
Şönt (baca) : Bina yükliğince uzanan geniş
ana kanala her katın bacasının bAğlandığı baca tipi
Şüt : Düşme, akım hızını kesme için yapılan
basamaklama
Tabliye : Döşeme plağı
Taşeron : Bir yapının bir bölümünü sadece
işçilik olarak üstlenen sermaye, ekipman ve teknik kadrosu az küçük yapımcı
Tras : Bağlayıcı özelliği olan volkanik tüf
Tuvenan : Dereden çıkarılmış, elenmemiş
ve yıkanmamış, olduğu gibi kullanılan kum çakıl karışımı yapı malzmesi
Türev : Matematikte bir fonksiyonun, bir
değişkene göre değişim hızı
Uniform : Tek biçim homojen eş dağılmış
Vakumlu beton : Vakum yöntmiyle
içindeki fazla suyun alınarak prizi çabuklaştıran, kalıp alma süresini kısaltan
beto
Vibrasyon : Titreşim
Vizkozite : Bir sıvımsı maddenin akmaya
gösterdiği karşı koyma